Koronavirüsle mücadele sürecinde insan kalabalığının en fazla görüldüğü yerlerin başında marketler ve süpermarketler geliyor. Dolayısıyla salgının yayılmasını önlemek için buralarda alınan tedbirler hayati önem taşıyor.
Çalışma sürecine yönelik önlemler:
• Market ve süpermarketin girişine COVID-19 kapsamında alınması gereken önlemlerle ilgili afişler asılmalı.
• İçeride kalabalık oluşmasını engellemek için, dış kapıya içeriye girilmesini engelleyecek basit bir uyarıcı veya engelleyici koyulmalı.
• Market ve süpermarketlerdeki sorumlu kişi COVID-19 konusunda soru ve endişelere yanıt verecek bilgiye sahip olmalı.
• Çalışanların iş kıyafetleri günlük olarak değiştirilmeli.
• Market/süpermarket girişinde ve içeride müşteriler tarafından kullanılmak üzere el antiseptiği bulundurulmalı.
• Çalışan ve müşteri dahil 8 metrekareye 1 kişi olacak şekilde içeriye müşteri alınmalı.
• Market/süpermarkette aralıklı olarak sosyal mesafenin korunması ile ilgili anonslar yapılmalı.
• Giriş ve çıkışlar kişilerin birbirleriyle temasını engelleyecek şekilde düzenlenmeli.
• Müşterilerden market/süpermarkete tek başlarına girmeleri istenmeli.
• Market ve süpermarketlerin dışında sıra oluşması durumunda sosyal mesafenin korunması sağlanmalı, kalabalık oluşmasını engelleyecek önlemler alınmalı.Gerekirse sosyal mesafeyi sağlayacak şekilde zeminde işaretlemeler yapılmalı.
• İçeride sosyal mesafenin korunmasını sağlamak üzere kalabalık olmasını engelleyecek önlemler alınmalı. Reyonlarda bölgesel kalabalık oluşması durumunda müşteriler uyarılmalı.
• Ürünlerden uygun olanlar daha önceden farklı miktarlarda paketlenip satışa sunulmalı.
• Paketli olmayan ürünlere müşterinin dokunmaması sağlanmalı. Tek kullanımlık eldivenler kullanılarak müşterilere servis yapılmalı ve her müşteriden sonra eldivenler çıkarılmalı ve kapaklı çöp kutusu/çöp torbasına atılmalı.
• Müşterilerin ödemelerinde tercihen temassız olmak üzere nakit olmayan ödeme yapmaları teşvik edilmeli.
• Market, süpermarketlerdeki oyuncak ve oyun alanları kapatılmalı.
• Kasa önünde sıra beklerken durulması gereken yerler zeminde sosyal mesafeyi sağlayacak şekilde işaretlenmeli.
• Kasalar arası mesafe, ödeme sıraları arasındaki sosyal mesafeyi koruyacak şekilde düzenlenmeli.
• Market/süpermarket giriş ve çıkışına, pedallı ve kapaklı çöp kutusu konulmalı ve düzenli olarak boşaltılmalı.
Müşteriler için alınan önlemler:
• Müşterilerin market/süpermarketin girişinde görünür bir yere asılmış olan ve içeride uyulması beklenen kuralları açıklayan bilgilendirmeyi okuması sağlanmalı. Bu bilgilendirme içerisinde ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi belirtileri olan müşterilerin market/süpermarkete girmemeleri uyarısı yer almalı.
• Müşteriler, diğer müşteriler ve çalışanlar ile aralarındaki sosyal mesafeyi korumaları konusunda uyarılmalı.
• Müşterilerin içeriye maskeli olarak girmesi sağlanmalı. Girişte maskesi olmayanlar için maske bulundurulmalı.
• Müşteri içeri girdiğinde alkol bazlı el antiseptiği veya en az yüzde 70’lik alkol içeren kolonya kullanmalı.
• Müşteriler, market/süpermarket içinde mecbur kalmadıkça yüzeylere dokunmamalı, dokunmaları durumunda el antiseptiği kullanmalı.
• Müşterilerin içeride mümkün olduğu kadar kısa süre kalması sağlanmalı.
Personel için alınan önlemler:
• Çalışan personelin COVID-19’un bulaşma yolları ve korunma önlemleri hususunda bilgilenmesi sağlanmalı.
• Ateş, öksürük, burun akıntısı, nefes darlığı gibi belirtileri olan personel çalıştırılmamalı. Personel çalışırken bu belirtiler gelişirse maske takılı olarak sağlık kuruluşuna yönlendirilmeli.
• Market ve süpermarketlerde çalışma düzeni gerekli en az personel bulunacak şekilde planlanmalı.
• Çalışan personelin tümü kuralına uygun maske takmalı, maske nemlendikçe ya da kirlendikçe değiştirilmeli, değiştirilmesi öncesinde ve sonrasında el antiseptiği kullanılmalı.
• Alışveriş sırasında müşteri ile 1 metreden daha uzak mesafede bulunulmalı. İşin özelliğine göre müşteri ile 1 metreden daha yakın temas olasılığı varsa, personelin (kasiyer, manav reyonu çalışanı vb.) tıbbi maske ve yüz koruyucu kullanması sağlanmalı. Yüz koruyucu yüzde 70’lik alkol ile silinerek tekrar kullanılabilir.
• Personel, mesainin başlangıcı, bitişi ve gün içinde ellerini su ve sabunla yıkaması konusunda uyarılmalı.
• Çalışan personelin el hijyenine dikkat etmesi sağlanmalı. El hijyenini sağlamak için, eller en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkanmalı, su ve sabunun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılmalı. Antiseptik içeren sabun kullanmaya gerek yok, normal sabun yeterli.
• Çalışan personel dinlenme alanlarında en az 1 metrelik sosyal mesafeyi korumalı ve maske takmayı sürdürmeli. Yemek yerken ya da su/çay/ kahve içilirken, maske çıkarılacağı için bunun yapıldığı kapalı alanda aynı anda birden fazla kişinin olmaması sağlanmalı.
• Market/süpermarket çalışanlarının eldiven kullanmaları, el temizliğine olanak vermeyip, COVID-19 bulaşması riskini artıracağından, önerilmemeli. El hijyeni sağlanması için alkol içerikli el antiseptiklerinin ulaşılabilir noktalarda bulundurulması yeterli. Ancak et ve et ürünleri, paketlenmemiş gıda maddeleri ve manav reyonunda çalışan personel eldiven kullanmalı. Eldiven gıda dışındaki nesnelere değmemeli. Gün boyunca her işlemden sonra eldiven çıkarılıp, el hijyeni sağlanmalı. Kullanılan eldiven çöp kovası/çöp torbasına atılmalı, yeni bir eldiven takılmalı.
İş yeri için alınan önlemler:
• Market ve süpermarketlerde her gün su ve deterjanla düzenli olarak temizlik yapılmalı.
• Özellikle kapı kolları, telefon ahizeleri, dolap ve masa gibi sık dokunulan yüzeylerinin temizliğine dikkat edilmeli. Bu amaçla, su ve deterjanla temizlik sonrası dezenfeksiyon için 1/100 sulandırılmış (5 litre suya yarım küçük çay bardağı) çamaşır suyu kullanılmalı. Tuvalet dezenfeksiyonu için de 1/10 sulandırılmış çamaşır suyu kullanılmalı.
• Klor bileşikleri ile temizlik yapılmasının uygun olmadığı yazar kasa, bilgisayar klavyeleri, telefon, POS cihazı ve diğer cihaz yüzeyleri yüzde 70’lik alkolle silinerek dezenfeksiyon sağlanmalı.
• Müşteriler ödeme terminalini kullanır ve dokunurlarsa hemen arkasından yüzde 70’lik alkol ile temizlenmeli.
• Kasada bulunan ürün bantları günde en az 3 kez tek kullanımlık deterjanlı bez ile silinmeli.
• Çalışma tezgahları, raflar, ekipmanları ve aletleri düzenli olarak temizlenmeli, yüzde 70’lik alkol ile dezenfekte edilmeli.
• Market arabaları ve sepetlerinin elle tutulan kısımları su ve deterjanlı bezle sık sık temizlenmeli. Market arabaları ve sepetler gün sonunda deterjanla yıkanmalı.
• Temizlik yapan personelin tıbbi maske ve eldiven kullanması sağlanmalı. Temizlik sonrasında personel maske ve eldivenlerini çıkarıp kapaklı çöp kutusuna atmalı ve ellerini en az 20 saniye boyunca su ve sabunla yıkamalı.
• Market ve süpermarketlerin kapı ve pencereleri açılarak sık havalandırılması sağlanmalı.
• Merkezi havalandırma sistemleri bulunan iş yerlerinin havalandırması temiz hava sirkülasyonunu sağlayacak şekilde düzenlenmeli.
