CHP İstanbul Milletvekili Mehmet Bekaroğlu, Cumhurbaşkanı'nın Ulaştırma Bakanlığına talimat yazısı göndererek, 10 milyar TL'lik Kınalı-Malkara Otoyolu projesini ihalesiz şekilde Çanakkale Köprüsünü de kapsayan Malkara-Çanakkale kesimi işine ait sözleşme kapsamına aldırarak yaptırmasının ilk ihale koşullarını değiştirdiği gerekçesiyle ihaleye fesat karıştırmak anlamına geldiğini söyledi.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay'ın cevaplaması istemiyle TBMM Başkanlığına verdiği soru önergesinde; medyada yer alan haberlerde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, "Kınalı-Malkara Otoyolu Projesi" konulu 17 Aralık 2021 tarih ve 56366 sayılı yazısı ile 127 kilometrelik "Kınalı-Malkara" otoyolunun yapım işinin, ihalesiz şekilde Daelim-Limak-SK-Yapı Merkezi Ortak Girişimi'ne verilmesi için Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nı yetkilendirdiğini iddia edildiğini hatırlatan Bekaroğlu, "Söz konusu Cumhurbaşkanlığı Makamı yazısı; 'Kınalı-Tekirdağ-Çanakkale- Savaştepe Otoyolu Projesi’ ile ilgili Y.İ.D.(Yap İşlet Devret) sözleşmelerinde yer alan koşulların bilahare imzalanacak yeni mutabakatnamelerle değiştirilmesi, sözleşme sürelerinin uzatılması, sözleşmelerde verilen araç garantisi (taşıt/gün) sayılarının artırılması talimatını içermektedir." dedi.
Cumhurbaşkanlığı'ndan Ulaştırma Bakanlığı'na uygunsuz talimat
Söz konusu haberlerde yer verilen Cumhurbaşkanlığı Makamınca bizzat imzalanarak Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına hitaben gönderilen 17.12.2021 tarih ve Z-96822168-170.99-56366 sayılı yazıda;
”Kınalı-Tekirdağ-Çanakkale- Savaştepe Otoyolu Projesi’nin Kınalı-Malkara Kesimi’nin, söz konusu proje kapsamında yap-işlet-devret modeli ile yaptırılmakta olan Malkara-Çanakkale (1915 Çanakkale Köprüsü dahil) kesimi işine ait sözleşme kapsamında değişiklik emri ile ek iş olarak yaptırılması, bu amaca matuf olarak Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından mevcut maliyet artış tavanının artırılması, ilave işletme süresi ve trafik garantisi verilmesi ve diğer ilgili hususların görevli şirketle müzakere edilerek mutabakatının sağlanmasını müteakip gerekli sözleşme değişikliklerinin yapılması uygun görülmüştür.
Gereğini rica ederim.”
denilmektedir.
Cumhurbaşkanının böyle bir yetkisi yok
Diğer bütün Yap-İşlet-Devret (YİD) projelerinde olduğu gibi kamuoyundan, denetim ve teftiş görevlilerinden, hatta TBMM üyelerinden bile gizli tutulan söz konusu projeye ilişkin YİD sözleşmesinin yürürlüğe girdikten sonra değiştirilmesinin orijinal ihale koşullarından uzaklaşılması, ihaledeki başlangıç koşullarının sonradan tamamen değiştirilmesi, bu çerçevede yapılan önceki ihalenin sonuçlarının geçerliliğini tamamen kaybetmesi anlamına geldiğini ve Cumhurbaşkanının böyle bir yetkisi bulunmadığını belirten Bekaroğlu, bunun ihaleye fesat karıştırma suçu kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı.
Cumhurbaşkanının görev ve yetkilerini düzenleyen Anayasa’nın 104. maddesinde, Cumhurbaşkanına yap-işlet-devret modeli ile yaptırılmakta olan projelerin sözleşmelerinde yer alan koşulların bilahare değiştirilmesi, uzatılması, sözleşmelerde verilen araç garantisi (taşıt/gün) sayılarının artırılması yönünde talimat verme yetkisini düzenleyen herhangi bir hüküm bulunmadığını ifade eden Bekaroğlu, söz konusu idari işlemin yapılmasına emir verilmesi ve bu emri yerine getirenlerin fiillerinin Türk Ceza Kanununun 235 ve 236. maddelerinde karşılığını bulan "İhaleye Fesat Karıştırma" suçu kapsamında olduklarının altını çizdi.
Bakanlık TBMM'nin denetim görevini engelliyor
Söz konusu hususların doğru olup olmadığının araştırılması amacıyla daha önce verilen yazılı soru önergesine Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından;
“YİD projelerinde tüm iş ve işlemler mevzuatına uygun olarak, Uygulama Sözleşmelerinde yer alan hükümler çerçevesinde yürütülmektedir.”
gibi milletvekillerinin bakanlara soru yönelterek idarenin işlemleri hakkında bilgi alma hak ve ödevini yerine getirme esprisine uygun olmayan ve bu nedenle tarafımızca asla kabulü mümkün olmayan, aynı zamanda TBMM’nin denetim işlevini yerine getirmesini engelleyecek cevaplar verildiğini söyleyen Bekaroğlu, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay'a şu soruları yöneltti:
1. Yazılı, sözlü ve görsel medyada yer alan söz konusu iddialar doğru mudur?
2. Bizzat Cumhurbaşkanı makamınca imzalanarak Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığına hitaben gönderilen 17.12.2021 tarih ve Z-96822168-170.99-56366 sayılı yazının yasal dayanağı nedir?
3. Anayasa’nın Cumhurbaşkanının görev ve yetkilerini düzenleyen 104. maddesinde yap-işlet-devret modeli ile yaptırılmakta olan projelerin sözleşmelerinde yer alan koşulların bilahare değiştirilmesi, uzatılması, sözleşmelerde verilen araç garantisi (taşıt/gün) sayılarının artırılması
yönünde talimat verme yetkisini düzenleyen herhangi bir hüküm bulunmakta mıdır?
4. Bu durumun yasal prosedürü nasıl gerçekleşmiştir? Söz konusu projede değişiklik yapılmasını isteyen Cumhurbaşkanlığı talimat yazısı bir Cumhurbaşkanı Kararnamesine, Cumhurbaşkanlığı Kararına, bir kanun veya tebliğ, yönetmelik maddesine dayanılarak mı gerçekleştirilmiştir?
5. Söz konusu yazı bir Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi midir?
6. Söz konusu yazı bir Cumhurbaşkanlığı Kararı mıdır?
7. Eğer söz konusu yazı bir “Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi” veya “Cumhurbaşkanlığı Kararı” ise Resmi Gazetede neden yayımlanmamıştır?
8. Söz konusu yazı Resmi Gazetede yayımlanması Cumhurbaşkanlığınca uygun görülmeyen veya milli emniyet ve milli güvenlikle ilgili olan ve gizlilik derecesi taşıyan kararlardan mıdır? Değil ise kamuoyundan neden gizlenmektedir?
9. Söz konusu Cumhurbaşkanlığı talimatının gereği yerine getirilmiş midir? ”Kınalı-Tekirdağ-Çanakkale- Savaştepe Otoyolu Projesi’ ile ilgili Y.İ.D.(Yap İşlet Devret) sözleşmesinde ve şartnamelerinde ihale tarihinden sonra herhangi bir değişiklik yapılmış mıdır?
10. Bu değişikliklerin yapılması yasal mıdır?
11. Sözleşmelerde ve şartnamelerde değişiklik yapılması ne tür bir ihtiyaçtan doğmuştur?
12. Söz konusu değişiklik talebi hangi taraftan gelmiştir?
13. 26.01.2017 tarihinde sonuçlanan ihale ile Daelim-Limak-SK-Yapı Merkezi Ortak girişim grubu köprü ve otoyol yapımı için 10 milyar 354 milyon 576 bin 202 lira proje bedeli ve 5,5 yıllık yapım süresi dahil toplam 16 yıl 2 ay 12 gün süre ile en kısa sözleşme süresini teklif eden grup olarak ihaleyi kazanmış bulunmakta idi. Bu ilave sözleşme değişikliği başlangıç koşullarını ne ölçü ve ölçekte değiştirecektir?
14. Daelim-Limak-SK-Yapı Merkezi Ortak Girişimi ile yapılan ilk sözleşmede, 40 kilometreye kadar ek işlerin yapılabileceğine ilişkin bir hüküm bulunduğu iddia edilmektedir? Bu limitin 3 katına çıkarılmasındaki kamu yararı nedir?
15. Yaklaşık 10 Milyar TL maliyeti olduğu iddia edilen bir işin, ek iş olarak değerlendirilip ihalesiz olarak yaptırılması yasal mıdır?
16. Bu tür işlerde ısrarla ihale yapmaktan kaçınılmasının nedeni nedir?
17. Sözleşmede ve şartnamede yer alan hangi unsurlar değiştirilmiştir?
18. Yatırım maliyeti ne tutarda artırılmıştır?
19. Garanti kapsamında süresi uzatılan bir sözleşme bulunmakta mıdır?
20. Taahhüt edilen garanti araç sayısı artırılmış mıdır?
21. Yapıldığı iddia olunan sözleşme değişiklikleri nedeniyle ihaleyi üstlenen firmalara ve iş ortaklarına ilave olarak herhangi bir kaynak aktarılacak mıdır? Eğer aktarılacak ise bunun toplam tutarı ne kadardır? Yoksa ek kaynak aktarılmadan “işletme süresi uzatımı” veya “taahhüt edilen garanti araç sayısı artırımı” yoluyla mı bu maliyet artışı karşılanacaktır?
