Türkiye kamuoyunda tartışma yaratan 9 maddelik sosyal medya düzenlemesi yürürlüğe girdi. Yasaya “sosyal ağ sağlayıcı” adı altında yeni bir tanım eklenmişti. Twitter, Facebook, Instagram, Tiktok, YouTube, WhatsApp gibi sosyal medya kuruluşları bu kapsama giriyor.
Yasaya göre, 1 milyondan fazla kullanıcısı olan Twitter, Facebook, Instagram gibi şirketler Türkiye'de temsilcilik açacak.
Temsilcilik açmayanlara, para cezasından reklam yasağına uzanan ve bant daraltılması ile sonuçlanabilecek kademeli yaptırımlar uygulanacak.
Kişilik hakları ihlal edilenler, uygunsuz içeriğin kaldırılması ya da erişimin engellenmesi için sosyal medya temsilcisine başvuracak.
Temsilcinin, başvuruya en geç 48 saat içinde olumlu ya da olumsuz cevap vermesi gerekiyor. Şikayetlerle ilgili olarak 6 ayda bir rapor yayınlamak da temsilciliğin görevleri arasında.
Cevap yükümlülüğünü yerine getirmeyenlere 5 milyon lira, rapor vermeyenlere 10 milyon lira idari para cezası uygulanacak.
Mahkeme kararına rağmen, 24 saat içinde uygunsuz içerikleri kaldırmayan sosyal ağlar, doğacak zarardan sorumlu olacak.
Sosyal medya yasasıyla unutulma hakkı da getiriliyor. Kişilerin isminin geçtiği ve 'kişilik haklarına saldırı' olarak nitelendirdiği paylaşımlar arama motorlarında görülmeyecek.
Sanal ortamda hakaret etmenin cezası olacak.
Cep telefonunda internet kullanımına ilişkin bir düzenleme de yapıldı. Cep telefonlarında artık IP bilgisinin yanı sıra PORT kaydı da yer alacak. Aynı IP adresi ile internete giren kullanıcılara ait ayrı ayrı bilgi tutulacak. Böylelikle, olası mağduriyetlerin önüne geçilecek.
Yaman Akdeniz: Arşivlerden haberler kaldırılacak
Yasayı BBC Türkçe'ye değerlendiren İnternet Hukuku alanında uzman olan Prof. Dr. Yaman Akdeniz, düzenlemenin en sıkıntı yaratacak hükümlerinden birisinin de "unutulma hakkı" olduğu belirtti.
İnternet erişiminin yanı sıra düzenlemeyle "içeriğin çıkarılmasının" istenebileceği belirten Akdeniz, bu durumun "arşivlerin yok edilmesi" sonucu doğurabileceği uyarısında bulundu:
"Artık denilecek ki, şu haberler zararlı içeriği kaldıracaksınız. Arşivlerden haberler kaldırılacak. Örneğin hükümet kendisini aklamak için yolsuzluk veya usulsüzlük haberlerini geriye dönük kaldırtabilir veya eleştiri konusu olan açıklama veya söylemleri kaldırtabilir. Yarın, öbür gün 17/25 süreciyle ilgili tek bir haber bulamayabilirsiniz. Bu belki çok konuşulmuyor ama iktidarın fırsattan istifade için getirdiği en önemli değişikliklerden birisi de bu.
"Bir de önemli olan sosyal medya ağları bu talebi olumlu karşılayacaklar mı? Çünkü burada tek taraflı olarak Türkiye'deki yargı mekanizmasının parçası olacaklar. Şu anda bazı kararları kendi ilkelerine uymuyorsa uygulamıyorlar. Örneğin, Can Dündar, Barbaros Şansal'la ilgili erişim engeli kararını kendi iç kurallarına aykırı olmadığı için uygulamıyorlar. Ama Türkiye'de ofisi olduğu zaman uygulayacak."
Türkiye'de zaten son derece kısıtlayıcı bir internet düzenlemesi olduğunu ve halen 400 bin dolayında siteye erişim engeli olduğunu belirten Akdeniz, teklif ile sosyal medyanın kullanılamaz hale gelebileceğine işaret etti.
Örnek verilen Almanya'da haber sitelerine erişimin engellenmediği, internet bant trafiğinin daraltılmadığını belirten Akdeniz, "Buradaki mesele şu, internet üzerinden bilgi akışını kontrol edemedikleri tek mecra sosyal medya kaldı. Şimdi amaç onları da kontrol altına almak" görüşünü dile getirdi.
